Dạy con biết động viên và cảm thông

Như các bậc phụ huynh có thể thấy, bệnh thành tích đã ăn sâu vào trong lòng mỗi thành viên trong gia đình, phá hỏng đi hoàn toàn những thứ quý giá như tình cảm bạn bè, tình cảm giữa cha mẹ và con cái. Trẻ em sẽ thuận tiện cười nhạo bạn bè khi thấy bạn mình thất bại. Các em cũng dễ dàng nghĩ tới những hành vi "xấu chơi" với bạn. Điều đó xảy ra nhiều lúc nặng nề thành bạo lực học đường. Cũng có lúc đơn thuần chỉ là lườm nguýt nhau tí chút. Nhưng hậu quả mà các em phải gánh chịu còn xa hơn thế. Đó chính là sự cô độc.

Trong chúng ta, không ai không biết rằng khi thất bại, lúc khổ đau mới là lúc cần có sự giúp đỡ tinh thần rất lớn. Khi ai đó ngã xuống hố, việc chúng ta cần làm là phải giang tay kéo họ lên trên chứ không phải là lại đẩy họ xuống sâu hơn. Thói quen thích "dìm hàng" người khác là 1 biểu hiện vô cùng "xấu xí" mà chúng ta đã quá quen thuộc. Nhưng nếu chúng ta là người đang gặp thất bại thì sao? Rõ ràng cảm giác cô độc khiến cho chúng ta đôi khi không dám khóc, không dám miêu tả nỗi sợ hãi của mình. Sự thật là điều đó còn là nguyên nhân của sự rụt rè, tự ti, mặc cảm của chính ta nữa đấy.

Mới đây, cộng đồng mạng chia sẻ 1 video một buổi trình diễn thể dục của các em nhỏ người Nhật. Khi 1 cậu bé không thể vượt qua phần thi nhảy cừu, các bạn nhỏ lập tức chạy xuống và mô tả thái độ đoàn kết, động viên với cậu bạn. Kết quả là cậu bé đó đã vượt qua chướng ngại vật của sự tự ti và hoàn tất xuất sắc bài thi. Điều này khiến nhiều các bạn tỏ thái độ ngưỡng mộ người Nhật và lập tức lên tiếng chê bai ngành giáo dục. Tuy nhiên có mấy ai nghĩ rằng chính các cha mẹ cũng đang là những người dạy con "dìm hàng" người khác, dạy con không giúp đỡ bạn bè khi thất bại?

Một vài hiện tượng sau để các cha mẹ cùng suy nghĩ nhé.

1. Cách đây không lâu, một thanh niên đã nhảy xuống sông tự tử ở Đà Nẵng. Thay vì tìm cách cứu người thanh niên đó thì tất cả những nhân chứng đứng trên bờ đều cười nói, chỉ chỏ và sắp như đồng loạt bật điện thoại để quay lại khoảnh khắc cuối cùng của cuộc đời chàng thanh niên kia. Thái độ vô cảm đến mức máu lạnh của những nhân vật này sẽ là một gương vô cùng xấu cho những đứa trẻ.

Chúng ta có thể học được một bài học: khi nào thấy có ai gặp nạn thì tốt đặc biệt bỏ mặc họ và quay clip để còn up lên facebook.

Chúng ta dư biết rằng, thái độ vô cảm này không chỉ có tại Đà Nẵng mà còn có ở khắp nơi. Với những "bài học" dạng này, bọn trẻ sẽ học hỏi được gì?

2. Cha mẹ hãy nhớ lại xem chúng ta đã bao giờ nói với con là phải đứng đầu lớp hay chưa? Đã bao giờ chúng ta mắng con lúc thấy điểm học của con thấp hơn của 1 bạn nào đó hay chưa? Tạo áp lực cho trẻ để trẻ ra sức học tập không khiến trẻ tìm thấy niềm vui và sự đam mê tìm hiểu mà chỉ khiến các em cảm thấy việc học tập là vô cùng mệt mỏi. Chưa kể điều đó còn khiến trẻ em "ghét bạn ghét bè" và luôn cảm thấy rõ sự cạnh tranh. Sống với sự cạnh tranh đó, tình bạn của trẻ không bao giờ là thực sự thuần khiết.

3. Cha mẹ đã bao giờ dạy con trợ giúp bạn khi bạn gặp khó khăn chưa? Nếu chưa dạy thì con có vô cảm trước người khác cũng là bình thường. Trong xã hội còn đang nhiều rối loạn nhiễu phương, chúng ta đưa tay ra giúp người khác cũng có thể sẽ vướng về hiểm họa cho chính mình. Điều này cũng có thể gây mâu thuẫn khi chẳng may lại dạy con thành vô cảm. Vì thế, cách giải quyết chính là dặn con: Nếu thây ai đó gặp nạn, con biết mình không thể cứu được hoặc hoàn cảnh đó khiến con gặp hiểm nguy thì con không nên lao vào cứu nhưng hãy nhấc máy gọi cho cấp cứu hoặc cảnh sát. Đó chính là cách cứu giúp tốt nhất cho người bị nạn.

4. Khi một đứa trẻ gặp khó khăn lúc làm việc gì đó, thái độ của các cha mẹ thế nào? Rất nhiều cha mẹ sẽ lao ra làm hộ con ngay. Nếu các cha mẹ đứng đó quan sát, cổ vũ, động viên con thực hiện, rồi vỗ tay reo mừng khi con thành công, rõ ràng con sẽ học hỏi được rất nhiều. Thái độ không tin tưởng trẻ, luôn tính cách làm hộ con sẽ khiến con không cảm thấy cần động viên chia sẻ với ai.

"Cảm thông" là 1 đức tính rất tốt mà trẻ nên có

5. Khi con không làm rất tốt việc gì đó, các cha mẹ sẽ làm gì? Nhiều cha mẹ tự đánh giá là con chưa thể làm được và đôi khi còn nặng lời với con. Điều con cần là sự động viên kịp thời và nếu như cha mẹ làm thế, lần sau khi bạn bè chưa hoàn tất tốt công việc, con cũng sẽ học theo mà động viên bạn.

Nuôi dạy con là việc không hề đơn giản. Việc đó không chỉ đòi hỏi phương pháp dạy dỗ trẻ đúng cách mà còn đòi hỏi sự điều chỉnh hành vi và cảm xúc của chính cha mẹ. Nếu thật sự yêu thương và sống vì con, chắc chắn chúng ta phải làm nhiều hơn chỉ một câu nói đơn giản, phải không các bạn?

TS. Vũ Thu Hương